سوختگی شیمیایی عبارتست از آسیب به پوست، چشم، دهان یا اندام های داخلی که در اثر تماس با یک ماده خورنده ایجاد می شود.
گاهی به آن سوختگی سوزاننده نیز می گویند.
سوختگی شیمیایی می تواند در خانه، محل کار یا مدرسه اتفاق افتد.
این موارد ناشی از تصادف یا حمله هستند.
اگرچه در ایالت متحده تعداد کمی از افراد پس از تماس با مواد شیمیایی در خانه جان خود را از دست می دهند، بسیاری از مواد رایج در محیط زندگی و انبارها می توانند صدمات شدیدی ایجاد کنند.
بسیاری از سوختگی های شیمیایی به طور تصادفی در نتیجه استفاده نادرست از محصولاتی مانند فرآورده های مراقبت از مو، پوست و ناخن اتفاق می افتند.
اگرچه صدمات در خانه رخ می دهد، ریسک سوختگی شیمیایی در محل کار خیلی بیشتر است این امر به خصوص در مورد مشاغل و کارخانه های تولیدی که از مقادیر زیادی مواد شیمیایی استفاده می کنند، صدق می کند.
انواع سوختگی های شیمیایی
سوختگی های شیمیایی مانند سایر سوختگی ها بر اساس میزان آسیب وارده طبقه بندی می شوند:
سوختگی سطحی یا درجه یک فقط روی لایه بیرونی پوست که اپیدرم نام دارد، تاثیر می گذارد.
این قسمت قرمز و دردناک شده اما معمولا آسیب دائمی وجود ندارد.
سوختگی درجه دوم با صخامت جزئی به لایه دوم پوست یعنی درم گسترش می یابد.
تاول و تورم از علایم این نوع سوختگی است و ممکن است جای زخم باقی بماند.
سوختگی ضخامت کامل یا درجه سوم که از پوست می گذرد و ممکن است به بافت زیرین آسیب برساند.
این محل گاهی سفید یا سیاه به نظر می رسد. به دلیل آسیب عصبی شاید دردی احساس نکنید.
علل سوختگی شیمیایی و ریسک فاکتورها
بیشتر مواد شیمیایی که باعث سوختگی می شوند اسید یا باز قوی هستند.
نگاهی گذرا به اطلاعات پزشکی روی برچسب مواد شیمیایی خطرناک سمیت مورد انتظار را تایید می کند.
اقدامات احتیاطی عمومی و آموزش مصرف کننده می تواند ریسک صدمه به خانواده شما را کاهش دهد.
انواع متنوعی از محصولات خانگی می توانند باعث سوختگی شیمیایی شوند که در زیر به چند مورد اشاره می کنیم:
- آمونیاک
- اسید باتری
- سفیدکننده
- مخلوط بتنی
- پاک کننده سینک یا کاسه توالت
- پاک کننده های فلزی
- مواد کلرزنی استخر
- محصولات سفیدکننده دندان
نوزادان و سالمندان بیشتر از دیگران در معرض سوختگی هستند.
سوختگی شیمیایی معمولا در موارد زیر اتفاق می افتد:
کودکان خردسال در هنگام بررسی محیط به چیزهای خطرناک دست می زنند.
افرادی که به دلایل شغلی در تماس با مواد شیمیایی هستند.
تمام سوختگی های شیمیایی باید فوریت پزشکی در نظر گرفته شوند.
در صورت سوختگی شیمیایی دهان یا گلو با اورژانس تماس بگیرید و فورا به دنبال مراقبت های پزشکی باشید.
بیشتر سوختگی های شیمیایی در صورت، چشم ها، بازوها و پاها اتفاق می افتد.
معمولا سوختگی شیمیایی نسبتا محدود است و فقط به درمان سرپایی نیاز دارد، با این حال می تواند گول زننده باشد.
برخی مواد می توانند باعث آسیب بافتی عمیق شوند که به راحتی در اولین نگاه قابل تشخیص نیست.
علائم و نشانه های سوختگی شیمیایی شامل موارد زیر است:
- قرمزی، سوزش یا تحریک در محل تماس
- درد یا بی حسی در محل تماس
- ایجاد تاول یا پوست مرده سیاه در محل تماس
- اگر ماده شیمیایی به چشم شما برسد، بینایی را تحت تاثیر قرار می دهد.
- سرفه یا تنگی نفس
آسیب بافتی ناشی از سوختگی های شیمیایی به موارد مختلفی بستگی دارد، از جمله:
- قدرت یا غلظت ماده شیمیایی
- محل تماس(چشم، پوست، غشای مخاطی)
- بلعیده شده یا استنشاق شده است.
- پوست سالم است یا خیر.
- چقدر با مواد شیمیایی تماس داشتید.
- مدت زمان تماس
- نحوه عملکرد مواد شیمیایی
- در موارد جدی، ممکن است یکی از موارد زیر ایجاد شود:
- فشار خون پایین
- ضعف، خستگی و سرگیجه
- تنگی نفس
- سرفه شدید
- سردرد
- تشنج یا انقباض عضلانی
- ضربان قلب نامنظم
- ایست قلبی
سوختگی شیمیایی می تواند بسیار غیرقابل پیش بینی باشد.
مرگ ناشی از آسیب شیمیایی اگرچه نادر است، اما می تواند اتفاق افتد.
مراقبت های فوری پزشکی برای سوختگی های شیمیایی
هرگونه سوختگی شیمیایی می تواند دلیل موجهی برای دریافت کمک های فوری پزشکی باشد.
اگر نمی دانید شدت جراحت چقدر است یا وضعیت فرد از نظر پزشکی پایدار است یا نه، با اورژانس تماس بگیرید.
در صورت نگرانی در مورد آسیب شیمیایی با اورژانس تماس بگیرید.
پرسنل اورژانس برای ارزیابی میزان سوختگی شیمیایی، شروع درمان و انتقال بیمار به بیمارستان آموزش دیده اند.
به علاوه شاید کارکنان اورژانس متوجه شوند که باید قبل از رفتن به بیمارستان، بررسی محل حادثه و سم زدایی را انجام دهند.
در زمان تماس با اورژانس ، تا آنجا که ممکن است اطلاعات ارائه دهید:
- تعداد افراد مجروح و محل آن ها
- نحوه وقوع مصدومیت
- آیا پرسنل اورژانس می توانند به قربانیان دسترسی داشته باشند یا آن ها به دام افتاده اند؟
- نام، قدرت، حجم یا مقدار ماده شیمیایی که باعث سوختگی شده است( در صورت امکان ظرف مواد شیمیایی را به پرسنل بدهید).
- مدت زمان تماس با مواد شیمیایی
پیشنهادات
همیشه برای هرگونه سوختگی با قطر بیش از 3 اینچ یا عمیق تر به دنبال مراقبت های اورژانسی باشید.
در صورت تماس مواد شیمیایی و سوختگی صورت، چشم ها، کشاله ران، دست ها، پا یا باسن یا اگر بیش از یک مفصل درگیر باشد، با اورژانس تماس بگیرید.
حتی اگر تماس بسیار کم بود و شما کمک های اولیه را انجام داده اید، با پزشک خود تماس بگیرید تا آسیب و مواد شیمیایی را بررسی کرده و مطمئن شوید که دیگر نیازی به درمان اضطراری نیست.
پزشک می تواند درمان مناسب را ترتیب داده یا شما را راهنمایی کند تا به اورژانس بیمارستان بروید.
اگر شما دچار سوختگی شده اید، از پزشک بپرسید که آیا نیازی به تزریق واکسن کزاز دارید یا خیر .
تشخیص سوختگی شیمیایی
در اورژانس، می توانید موارد زیر را انتظار داشته باشید:
- معاینه اولیه و تثبیت
- ارزیابی سریع مواد شیمیایی
- تعیین میزان آسیب
- آزمایش خون و سایر مطالعات برای تعیین اینکه آیا شما باید در بیمارستان بستری شوید یا خیر.
اکثر افرادی که دچار سوختگی شیمیایی هستند نیازی به بستری ندارند.
بیشتر آن ها می توانند بعد از تعیین مراقبت های بعدی به خانه برگردند.
با این حال در موارد شدید باید در بیمارستان بستری شوند.
درمان سوختگی شیمیایی
به محض تماس شما یا کودکتان با مواد شیمیایی خطرناک، کمک های اولیه را شروع کنید
در صورت آسیب شدید، هرگونه تنگی نفس، درد قفسه سینه، سرگیجه یا سایر علائم در سراسر بدن فورا با اورژانس تماس بگیرید.
اگر در حال کمک به فرد مجروح با این علائم هستید، فرد را در حالت درازکش قرار داده و فورا با اورژانس تماس بگیرید.
کمک های اولیه
خودتان و فرد دچار سوختگی را از محل حادثه خارج کنید.
لباس های آلوده را خارج کنید.
برای رقیق سازی یا پاکسازی ماده شیمیایی با استفاده از حجم زیاد آب ، ناحیه آسیب دیده را بشویید.
شستشو را به مدت حداقل 20 دقیقه ادامه دهید و مراقب باشید که رواناب با قسمت های سالم بدن تماس داشته باشد.
به آرامی مواد جامد را بردارید و دوباره از آلوده شدن سطوح سالم بدن خودداری کنید.
هرگونه مواد شیمیایی را در اطراف چشم بشویید.
گاهی بهترین راه برای رساندن مقادیر زیادی آب به چشم، دوش گرفتن است.
درمان پزشکی
مایعات IV برای عادی سازی فشار خون وضربان قلب لازم هستند.
به علاوه ممکن است از دسترسی IV برای تزریق هر نوع داروی مورد نیاز جهت درمان درد یا محافظت در برابر عفونت استفاده شود.
رفع الودگی آغاز می شود( احتمالا با شستشو).
در صورت لزوم برای مقابله با مواد شیمیایی به شما آنتی دوت یا اصطلاحا پادزهر داده می شود.
اغلب برای سوختگی های شیمیایی جزئی نیازی به آنتی بیوتیک ها نیست.
در صورت نیاز زخم ها با کرم های دارویی و بسته های استریل تمیز و پانسمان می شوند.
گاهی مشاوره با متخصصان پزشکی انجام می شود.
درد ناشی از سوختگی اغلب می تواند شدید باشد. کنترل درد کافی توسط پزشک انجام می شود.
در صورت وجود علائم مشکلات تنفسی، ممکن است یک لوله تنفسی در راه هوایی شما قرار گیرد تا به تنفس بهتر کمک کند.
در صورت نیاز واکسن کزاز تجویز می شود.
خارش در زمان التیام سوختگی می تواند یک مشکل جدی باشد.
در پروسه ای به نام پیوند پوست، قطعه ای از پوست سالم یک بخش از بدن شما یا اهداکننده به قسمت آسیب دیده پیوند زده می شود.
برای مقابله با اسکار شاید نیاز به جراحی زیبایی یا ترمیمی باشد.
فیزیوتراپی و کاردرمانی می تواند مانع محدودیت حرکتی شما شود.
گروه های مشاوره و پشتیبانی می توانند به حل مسائل احساسی ناشی از آسیب یا تغییرشکل کمک کنند.
پیگیری سوختگی شیمیایی
پس از خروج از بخش اورژانس، ظرف 24 ساعت با پزشک خود تماس بگیرید تا مراقبت های بعدی را ترتیب دهید.
در صورت بروز هر گونه مشکل یا نگرانی زودتر تماس بگیرید.
عوارض سوختگی شیمیایی
سوختگی های شیمیایی جدی می تواند عوارض طولانی مدتی ایجاد کند:
- بسیاری از افراد درد و زخم دارند.
- سوختگی چشم می تواند منجر به کوری شود.
- بلعیدن مواد شیمیایی می تواند منجر به مشکلات گوارشی شود که به طور بالقوه به ناتوانی دائمی می انجامد.
- بعضی سوختگی های اسیدی باعث از بین رفتن انگشتان دست و پا می شوند.
- سوختگی گاهی با مشکلات عاطفی نظیر اضطراب، افسردگی و بی خوابی همراه است.
پیشگیری از سوختگی شیمیایی
تمام مواد شیمیایی داخل و خارج خانه را در کابینت های قفل شده یا دور از دسترس کودکان قرار دهید.
مواد شیمیایی را در ظروف اصلی خود نگهداری کنید.
سعی کنید تا حد امکان به مقدار کم از مواد شیمیایی استفاده کنید و از تماس آن ها با پوست بپرهیزید.
هنگام استفاده از مواد شیمیایی، از دستور العمل ها و نکات ایمنی روی برچسب محصول پیروی کنید.
مطمئن شوید که محل کار شما از تهویه مناسب برخوردار است.
لباس ایمنی و محافظ چشم بپوشید و به یاد داشته باشید اول ایمنی، بعد کار.
بیشتر سوختگی های شیمیایی جزئی هستند و بدون ایجاد مشکلات طولانی مدت درمان می شوند.
با این حال بعضی سوختگی ها باعث ایجاد زخم قابل توجه یا سایر عوارض پزشکی می شوند.
Havinng read this I though itt wass very enlightening. I appreciate
you taking thhe tie andd energy to put this article
together. I oce again find mysef spennding
a significant amlunt off timke bothh reading aand postingg comments.
Buut sso what, it wwas still worth it!
Thank you