با وجود اینکه مطبوعات و مردم فکر می کنند جراحی پلاستیک همان جراحی زیبایی است و می خواهند درک خود را به این شاخه از رشته محدود کنند، اکثر روش های جراحی پلاستیک بریتانیا در واقع نوعی جراحی ترمیمی است. جرا
حی ترمیمی چیست؟ هدف از انجام این روش چیست؟ از چه تکنیک هایی استفاه می شود؟
جراحی ترمیمی چیست؟
از بالای سر تا نوک انگشت پا و از نوزاد متولد شده تا افراد خیلی سالمند می توانند تحت جراحی قرار گیرند.
جراحی ترمیمی به ترمیم و بازیابی عملکرد افراد مربوط می شود.
از این روش برای ترمیم و تغییرشکل مجدد ساختارهای بدنی که تحت تاثیر نقایص مادرزادی، ناهنجاری های رشدی، تروما/ جراحی، عفونت، تومور و بیماری قرار گرفته اند، استفاده می کنند.
جراحان پلاستیک با استفاده از طیف گسترده ای از تکنیک های ترمیمی ، عمدتاً با انتقال بافت از یک قسمت از بدن به قسمتی دیگر حفرات را ترمیم و آسیب ها را اصلاح می کنند.
هدف اصلی آن ها بازیابی بدن یا عملکرد بدنی بخش خاصی از بدن به حالت نرمال است.
با این حال جراحان پلاستیکی که جراحی ترمیمی انجام می دهند هم سعی دارند ظاهر فرد را بازیابی کرده و بهبود بخشند تا جایی که گاهی وسوسه می شوند جای زخم یا نقص اولیه را به حداقل برسانند تا ظاهر فرد تحت تاثیر قرار نگیرد.
جراحی زیبایی نوعی جراحی ترمیمی است که در آن هدف اصلی بهبود ظاهری فرد است.
چه مشکلات و شرایطی با جراحی ترمیمی درمان می شود؟
جراحی ترمیمی برای درمان طیف گسترده ای از بیماری های مادرزادی و اکتسابی بکار می رود.
بیماری های مادرزادی
بیماری های مادرزادی بیماری هایی هستند که در بدو تولد وجود دارند. در زیر به چند نمونه از بیماری های مادرزادی که با جراحی ترمیمی درمان می شود اشاره می کنیم:
- شکاف کام و لب: جراح با استفاده از فلپ و گرافت نواحی جوش نخورده لب و کام را ترمیم کند.
- ناهنجاری های عروقی: برای درمان ناهنجاری های شریانی وریدی(AVM) و همانژیوم های خاص از خارج کردن عضو با جراحی همراه با سایر گزینه های درمانی استفاده می شود.
- گوش های برجسته، گوش های منقبض و کوچکی غیرعادی لاله گوش یا میکروشیا: جراحی ترمیمی برای اصلاح انواع عیوب گوش استفاده می شود؛ این تکنیک شامل اتوپلاستی برای گوش های منقبض یا برجسته و بازسازی خوبخودی گوش برای درمان میکروشیا است.
- هیپوسپادیاس: بازسازی بافت نرم به منظور اصلاح این نقص مجاری ادرار در نوزادان پسر بکار می رود.
- ساختارهای کرانیوفسیال: برای اصلاح طیف گسترده ای از بدشکلی های جمجمه و صورت مانند کرانیوسینوستوز از جراحی ترمیمی استفاده می کنند.
- دفورمیته یا بدشکلی دست: جراحان پلاستیک می توانند نقایص مادرزادی موجود در دست را اصلاح کنند چون بعضی اقات تعداد انگشتان دست نوزاد خیلی کم تر یا بیشتر از نرمال است.
اکتسابی
منظور از شرایط اکتسابی بیماری هایی است که بعداز تولد اتفاق می افتند که می تواند شامل بیماری و عفونت یا تصادف و آسیب باشد.
بیماری های اکتسابی قابل درمان با جراحی ترمیمی عبارتند از:
- سرطان: جراحان پلاستیک وقت زیادی را برای جراحی بیماران سرطانی صرف می کنند. جراحی ترمیمی که عمدتاً شامل برداشتن، بستن و ترمیم فلپ است برای درمان طیف وسیعی از سرطان ها به خصوص سرطان پوست، سینه، سر و گردن و سارکوم بکار می رود.
- تروما: تکنیک های جراحی ترمیمی در درمان تروما و جراحت خیلی مهم هستند. این جراحت ها اغلب دست را درگیر می کنند- در واقع 50% اقدامات انجام شده در بخش های جراحی پلاستیک مربوط به ترومای دست است. درمان شکستگی های باز اندام تحتانی هم به اندازه جراحی ترمیم آسیب های بافت نرم صورت شایع است.
- عفونت: از جراحی ترمیمی برای برداشتن بافت مرده ناشی از عفونت شدید و ترمیم قسمت های مجاور کمک می گیرند.
- سوختگی: جراحان پلاستیک اولین درمانگرانی هستند که در احیا، درمان جراحی و ترمیم بیماران سوختگی نقش دارند.
- جراحی دست: طیف گسترده ای از بیماری هایی که دست را درگیر می کنند مثل فشرده شدن عصب، فلج، آرتریت، قانقاریا و انقباض دوپویترن توسط جراحان پلاستیک درمان می شود.
تکنیک های کاربردی
جراحی پلاستیک تخصصی فنی است که با هدف دستیابی به ترمیم انجام می شود.
کلمه «پلاستیک» که از کلمه یونانی «plastikos» گرفته شده به معنای قالب یا شکل است و نشان می دهد که ترمیم به طور کلی با حرکت بافت ها اتفاق می افتد.
در انگلستان هر سال تعداد جراحان پلاستیک مشاور و تعداد عمل های جراحی پلاستیک افزایش می یابد.
بر همین اساس جراحی پلاستیک بیشتر یک تخصص رو به رشد است؛ بعلاوه رشته ای است که در آن حوزه و دامنه تخصص جراحی در سی سال اخیر پیشرفت چشمگیری را تجربه کرده است.
در نتیجه افزایش دانش و مهارت جراحی ، امروزه تکنیک های جراحی پلاستیک نسبتاً جدیدند.
با وجود اینکه در گذشته ای نه چندان دور جراحان پلاستیک عمدتاً با گرافت های پوستی سروکار داشتند، امروزه جراحی ترمیمی تکنیک های قدرتمندی را دربر می گیرد که شامل حرکت قسمت های بزرگی از بافت اطراف بدن است.
در سه دهه آخر قرن بیستم انقلابی در تکنیک های جراحی پلاستیک اتفاق افتاد ، یعنی زمانی که جراحان درک جدید خود از خونرسانی بافتی یا سیستم عروقی را به کار بستند تا بتوانند عمل های فلپ را توسعه دهند.
حالا جراحی فلپ و میکروسرجری جراحان پلاستیک را قادر ساخته تا عملکرد و شکل ظاهری بیمارانی که به شدت دچار آسیب یا بدشکلی شده اند را به آن ها برگرداند.
تکنیک های اصلی جراحی پلاستیک در روش های ترمیمی عبارتند از:
پیوند پوست
در این روش تکه ای از پوست سالم را از یک قسمت بدن به نام اهداکننده برمی دارند و از آن برای پوشاندن بخش دیگری که پوست از بین رفته یا آسیب دیده استفاده می کنند.
قطعه پوستی که منتقل می شود کاملا جداست و باید وقتی در محل گیرنده قرا می گیرد رگ زایی کرده تا بتواند رشد کند.
به طور کلی سه نوع گرافت پوستی داریم:
گرافت پوستی با ضخامت تقسیم شده
معمولاً برای درمان سوختگی و جراحات دیگر استفاده می شود و فقط نزدیک ترین لایه های پوست به سطح بکار می روند.
در گرافت پوستی با ضخامت تقسیم شده لایه سطحی پوست یعنی اپیدرم همراه با بخشی از لایه عمیق تر پوست یعنی درم برداشته می شود.
بخشی از درم در محل اهداکننده باقی می ماند تا به حال خود بهبود پیدا کند.
گرافت پوستی ضخامت کامل
اغلب برای درمان نقایص نسبتاً جزئی دست و صورت بکار می رود؛
از همه لایه های پوست محل اهداکننده استفاده می کنند.
در گرافت پوستی ضخامت کامل ، کل درم و اپیدرم بالای آن برداشته می شود.
زخم محل اهدا را با بخیه می بندند.
گرافت ترکیبی یا کامپوزیت
برای درمان زخم هایی که شکل یا خطوط پیچیده دارند مثل زخمی که بعد از برداشتن سرطان پوست از بینی به جا می ماند، کاربرد دارد.
گرافت شامل همه لایه های پوست، چربی و گاهی غضروف زیر محل اهداکننده است.
تیشو اکسپندر
تیشو اکسپندر یا بسط بافت روشی است که بدن می تواند با کشش بافت اطراف پوست اضافی ایجاد کند.
یک دستگاه بالن مانند به نام اکسپندر زیر پوست نزدیک محل مورد نظر قرار می دهند و به تدریج آن را با نمک پر می کنند تا پوست کشیده شده و رشد کند.
زمان این فرایند به شرایط فرد و اندازه ناحیه ای که باید ترمیم شود بستگی دارد.
جراحی فلپ
در ترمیم فلپ تکه ای بافت زنده همراه با عروقی که آن را زنده نگه می دارند از یک بخش از بدن به بخش دیگر منتقل می شود.
برخلاف گرافت پوستی، فلپ منبع خونرسانی خودش را دارد پس می توان از آن برای ترمیم نقایص پیچیده تر استفاده کرد.
جراحی فلپ در بازیابی شکل و عملکرد قسمت هایی از بدن که پوست، چربی، حرکت عضلانی یا حمایت اسکلتی خود را از دست داده اند، موثر است.
به طور کلی سه نوع فلپ داریم:
فلپ موضعی
در این روش از یک تکه پوست و بافت زیرینی که در نزدیکی زخم قرار دارد، استفاده می کنند.
فلپ از یک طرف متصل می ماند تا علاوه بر اینکه در محل جراحت قرار گیرد، خونرسانی آن توسط محل اصلی انجام شود.
در این نمودار یک سرطان پوستی از روی بینی برداشته شده و نقص برجای مانده به سادگی بخیه زده نمی شود.
بنابراین از یک فلپ موضعی به نام فلپ دولوبی برای بستن نقص استفاده می کنند.
فلپ از پوست، بافت نرم زیرین و منبع خون تشکیل شده است.
یک فلپ موضعی شبیه این بر این واقعیت متکی است که پوست خاصیت ارتجاعی طبیعی دارد و از پوست شل روی پل بینی برای بستن نقص نزدیک نوک آن استفاده می کند.
فلپ منطقه ای
از بخشی از بافت که با یک رگ خونی خاص وصل شده استفاده می کند.
وقتی فلپ را برمی دارند، فقط باید یک اتصال خیلی باریک به محل اصلی برقرار شود تا خونرسانی از طریق شریان و ورید تامین شود.
فری فلپ /میکروسرجری
در ترمیم فری فلپ نیز بافت زنده همراه با رگ خونی که آن را زنده نگه می دارد از یک بخش بدن به بخش دیگر منتقل می شود.
فری فلپ در واقع اصلاح بیشتر انتقال فلپ است که در آن فلپ به طور کامل از منبع خون اصلی خود جدا شده با استفاده از میکروسرجری مجدداً به محل گیرنده وصل می شود.
در این تصویر بیماری را می بینید که دچار شکستگی باز در ساق پای راست خود است.
یک عضله از قسمت داخلی ران چپ برداشته و به پای راست منتقل می شود.
عروق خونی که این عضله را زنده نگه می دارند به همراه فلپ از ران چپ جدا شده و سپس با میکروسرجری به عروق خونی پای راست متصل می شوند.
با این کار فلپ در محل جدید خود زنده می ماند.
برای تکمیل جراحی یک گرافت پوستی تقسیم شده از ران چپ برمی دارند و روی فری فلپ می گذارند ؛ این فری فلچ عضله گراسیلیس نامیده می شود.
این روش شامل اتصال عروق خونی ریز فلپ به عروق موجود در محل جدید است و چون با استفاده از میکروسکوپ انجام می شود به آن میکروسرجری می گویند.
توانایی جداسازی و اتصال مجدد بافت به این روش یعنی اینکه دسترسی به فلپ دیگر به آناتومی بیمار محدود نمی شود.
میکروسرجری بیشتر از هر تکنیک دیگری تخصص جراحی پلاستیک را متحول کرده و امروزه گزینه درمانی قطعی برای مبتلایان به سرطان و ترومای شدید است.
در این نمونه بخشی از پوست و چربی زیر شکم بیمار برای ترمیم سینه به قفسه سینه منتقل شده است.
عروق خونی که این بافت را زنده نگه می دارند حین برداشتن از کشاله ران تقسیم شده و مجدداً با میکروسرجری به عروق خونی قفسه سینه پیوند زده می شوند تا جریان خون فلپ برقرار شود. این روش را ترمیم سینه فری فلپ TRAM می نامند.